Serwis Prawno-Pracowniczy: Ustalenie prawa do świadczeń opiekuńczych - niezbędne dokumenty
Do świadczeń opiekuńczych należą zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Są to świadczenia przysługujące niezależnie od zasiłku rodzinnego. Postępowanie w sprawie o przyznanie tych świadczeń następuje na podstawie odrębnych wniosków.
Renata Górecka
Centrala ZUS
Wzory stosownych wniosków znajdują się w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 5 marca 2004 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (DzU nr 45, poz. 433).
• Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje niezależnie od zasiłku rodzinnego. Kryterium jego przyznania nie stanowi sytuacja materialna rodziny, lecz stan zdrowia.
Bez względu na dochód przypadający na jedną osobę w rodzinie zasiłek ten przysługuje:
• niepełnosprawnemu dziecku (do lat 16),
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, która posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, która posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, pod warunkiem że niepełnosprawność (bez określania jej stopnia) powstała w wieku do ukończenia 21 lat,
• osobie, która ukończyła 75 lat.
W celu ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego należy złożyć wniosek (załącznik nr 5 do ww. rozporządzenia), do którego należy dołączyć:
• uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek pielęgnacyjny,
• kopię orzeczenia o niepełnosprawności – w przypadku dziecka do lat 16,
• kopię orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności – w przypadku osoby w wieku powyżej 16 lat,
• kopię dokumentu potwierdzającego wiek (np. aktu urodzenia lub dowodu osobistego) – w przypadku osoby, która ukończyła 75 lat,
• kopię karty pobytu – jeżeli o zasiłek ubiega się cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadający status uchodźcy lub zezwolenie na osiedlenie się w naszym kraju.
Załącznik nr 5
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, wydanym przez zespół orzekający o niepełnosprawności, traktuje się:
• całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach,
• posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów.
Z kolei na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, wydanym przez zespół orzekający o niepełnosprawności, traktuje się:
• całkowitą niezdolność do pracy orzeczoną na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do II grupy inwalidów.
W przypadku przedłożenia wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego wraz z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął ten wniosek wraz z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, niezależnie od daty złożenia wniosku o wydanie orzeczenia w zespole orzekającym. Prawo do zasiłku ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. Jeżeli orzeczenie nie zawiera takiego terminu, płatnicy zasiłku, z wyjątkiem organu właściwego, ustalają prawo do zasiłku pielęgnacyjnego najdalej do 31 sierpnia 2005 r. lub do 31 sierpnia 2006 r.
PRZYKŁAD
10 lipca 2004 r. pracownica wystąpiła do powiatowego zespołu orzekającego o niepełnosprawności z wnioskiem o ustalenie niepełnosprawności swojego 8-letniego dziecka. Zespół 12 września 2004 r. wydał orzeczenie o niepełnosprawności dziecka, ustalając okres trwania niepełnosprawności od lipca 2004 r. do czerwca 2005 r. We wrześniu 2004 r. pracownica złożyła u swojego pracodawcy wniosek o zasiłek pielęgnacyjny wraz z orzeczeniem o niepełnosprawności. Pracodawca podjął wypłatę zasiłku począwszy od września 2004 r., tj. od miesiąca, w którym pracownica wystąpiła z wnioskiem o zasiłek załączając orzeczenie, choć z wnioskiem o ustalenie niepełnosprawności wystąpiła do zespołu orzekającego w lipcu i niepełnosprawność dziecka została stwierdzona od lipca 2004 r.
Osoba ubiegająca się o wypłatę zasiłku pielęgnacyjnego za okres po 30 kwietnia 2004 r. jest zobowiązana złożyć wniosek, nawet jeżeli zasiłek pielęgnacyjny był jej wypłacany do 30 kwietnia 2004 r., a orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności nie utraciło ważności. Kopie orzeczeń powinny być dołączone do wniosku tylko wtedy, gdy nie zostały wcześniej złożone płatnikowi zasiłku.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługujący:
• niepełnoletniemu dziecku albo osobie pełnoletniej, niemającej zdolności do czynności prawnych – wypłaca się jednemu z rodziców, opiekunowi lub innej osobie uprawnionej do reprezentowania osoby niepełnosprawnej albo małżonkowi na ich wniosek,
• osobie pełnoletniej – wypłaca się jednemu z rodziców, opiekunowi lub innej osobie uprawnionej do reprezentowania osoby niepełnosprawnej albo małżonkowi na ich wniosek, zawierający upoważnienie osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego do złożenia wniosku w jej imieniu (upoważnienia nie składa opiekun prawny).
W przypadku przebywania osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, do przyznania prawa i wypłaty zasiłku pielęgnacyjnego wymagane jest zaświadczenie instytucji, że pobyt tej osoby i udzielane jej świadczenia nie są w całości lub w części finansowane z budżetu państwa lub z Narodowego Funduszu Zdrowia.
WAŻNE
Od 1 października 2004 r. zasiłek pielęgnacyjny przysługuje dziecku przebywającemu w rodzinie zastępczej, a jego wypłata następuje po złożeniu wniosku. Nowy wniosek powinien być złożony również w przypadku, gdy od 1 maja 2004 r. odmówiono prawa do zasiłku pielęgnacyjnego z powodu umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej.
• Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie, która rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby opiekować się dzieckiem, które ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu znacznym lub posiadające orzeczenie o niepełnosprawności, zawierające wskazania dotyczące konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji lub konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Świadczenie przysługuje w kwocie 420 zł miesięcznie, pod warunkiem że dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 583 zł.
Należy przy tym zaznaczyć, że przy ustalaniu dochodu rodziny stosuje się zasady określone dla zasiłku rodzinnego.
W celu ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego należy złożyć wniosek (załącznik nr 6), do którego trzeba dołączyć:
• orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka,
• zaświadczenie lub oświadczenie o wysokości dochodów rodziny.
Załącznik nr 6
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy Nr 044/2004 z dnia 2004-11-02
http://www.infor.pl/?rodzaj=3&news=2351
